Vanaf september 2024 is Jelko Arts de nieuwe stadstekenaar van Nijmegen. Hij gaat de komende twee jaar beeldend verslag uitbrengen van de gebeurtenissen in de stad. Hij neemt het stokje over van Ernie Bossmann.
Wie aandachtig kijkt, ziet wat nog niemand was opgevallen.
Je fietst er in het dagelijks leven zo snel aan voorbij: de straat waar je woont, de huizen in je wijk of de mensen die je tegenkomt in de stad. Pas als je stilstaat en de tijd neemt, zie je hoe bijzonder het alledaagse is. ‘Dat begint met het betere kijken,’ zegt Jelko Arts. ‘Pas als je met aandacht kijkt, beginnen details op te vallen. Dan zie je ineens iets kleins wat je nog niet eerder zag: een afgewaaide pet, een wegschietende eekhoorn of de glimlach van een voorbijganger die in gedachten is verzonken. In mijn hoofd draait de nieuwsgierigheid dan direct overuren: welk verhaal zit er achter zo’n klein detail?’
Een liefde voor verhalen bracht Arts naar Nijmegen. Hij studeerde Nederlandse Taal en Cultuur, omdat hij zo gegrepen was door de kracht van vertellen. ‘Ik vond het als kind al magisch om dingen te verzinnen. Ik verzon een verhaal, een wereld of zelfs levende wezens: die zaten eerst alleen in mijn hoofd, maar zodra je ze deelt met anderen bestaan ze ineens. Vertellen is een manier van bestaansrecht toekennen. Of het nu je fantasie is of een echte gebeurtenis: iets mag er zijn, omdat je het navertelt. Ik dacht lang dat je daar taal voor nodig had: ik heb een plaatje in mijn hoofd, dat schrijf ik op, dan zie jij het ook. Na vier jaar taalstudie zag ik pas in hoe omslachtig taal is. Waarom een plaatje beschrijven, als je het ook kunt verbeelden? Een beeld is het krachtigst als er juist geen tekst meer nodig is. Een goede tekening vertelt een compleet verhaal, dat tot iedereen doordringt, ongeacht leeftijd, afkomst of de taal die je spreekt.
Arts maakte de stap van schrijven naar tekenen en werkt nu tien jaar als beeldend verteller. Zijn werk loopt uiteen van stripverhalen en illustraties tot zoekplaten. Zijn stijl is precies, met trefzekere zwarte lijnen. ‘Dat is de eerste laag: een minutieuze pentekening, met overal iets te zien. Het liefst voeg ik daar een slordige tweede laag aan toe: een organische inkleuring, met waterverf die zich niet aan de lijntjes houdt.’
“Een goede tekening vertelt een compleet verhaal, dat tot iedereen doordringt, ongeacht leeftijd, afkomst of de taal die je spreekt.”
Want zelf werkt Arts graag zonder kaders. ‘Dat vind ik mooi. Ik mag graag stijlen mengen. Een tekening mag dan heel nauwkeurig lijken, maar er zit ook altijd iets lichts in. Iets dat zich niet laat kaderen, alsof er heel even iets ontsnapt. Daar mag je per ongeluk best om glimlachen. Dat wil ik graag aan de stad toevoegen.’ En dus gaat Arts zich inzetten om Nijmegen groener, socialer en mooier te maken. Hij wil de wijken in, om samen met alle Nijmegenaren het oog te richten op wat er in de stad te zien is. ‘Wie aandachtig kijkt, ziet iets wat nog niemand eerder was opgevallen.’
